Hervorming vergoeding voor auteursrechten

1. Opzet van de hervorming

Het aangekondigde doel van deze hervorming was terug te keren naar de oorspronkelijke intentie van het bijzondere fiscale regime, namelijk dat dit regime bestemd was voor artistieke beroepen die te kampen hebben met onregelmatige en volatiele inkomsten, zoals schilders, auteurs, muzikanten, etc.

In dit verband is het belangrijk op te merken dat de Raad van State zelf kritiek heeft op dit ontwerp en de verwezenlijking van deze opzet in vraag stelt. Voor ons is het ook niet duidelijk in welke wijze deze hervorming dit zoel bereikt.

2. Wijzigingen ten opzichte van de huidige regeling

Gezien de aard van de hervorming en de voortdurende evolutie ervan, gaan we in deze blogpost alleen in op de belangrijkste wijzigingen.

3. Toepassingsgebied

De meest ingrijpende wijziging betreffende het toepassingsgebied van het fiscale regime is dat de begunstigden ofwel over een kunstwerkattest(*) dienen te beschikken, ofwel – bij wijze van failsafe – de rechten met betrekking tot hun auteursrechtelijk beschermd werk hebben overgedragen of in licentie gegeven aan een derde voor mededeling aan het publiek, voor openbare uitvoering of opvoering, of voor reproductie.

(*)Zoals voorzien in artikel 6 van de wet tot oprichting van de Kunstwerkcommissie (…). Hoewel dit wetsontwerp zelf nog hangende is in de Kamer van volksvertegenwoordigers.

Overeenkomstig de memorie van toelichting bij het voornoemde wetsontwerp zal het kunstwerkattest worden afgegeven door de op te richten Kunstwerkcommissie. Deze Kunstwerkcommissie moet tevens een register opmaken van de voorwaarden voor de toekenning van het kunstwerkattest en concrete voorbeelden van activiteiten die binnen de voorwaarden vallen om een uniforme interpretatie te waarborgen. We wensen te benadrukken dat, aangezien de Kunstwerkcommissie nog niet bestaat, dergelijk register evenmin bestaat.

Er wordt echter gesteld dat om een kunstwerkattest te ontvangen, deze persoon een natuurlijke persoon moet zijn die

• een artistieke bijdrage levert die noodzakelijk is voor de creatie of uitvoering van een artistiek werk.

Wat dit inhoudt is een feitenkwestie, maar het artistieke karakter moet primeren bij de bijdrage.

Bij wijze van voorbeeld volgen hieronder enkele activiteiten die door de memorie van toelichting uitdrukkelijk worden uitgesloten:

• wegens gebrek aan artistiek karakter : het opstellen van een overeenkomst voor een groep zangers ; het verzorgen van de administratie, programmering of communicatie van een cultureel centrum ; het bedenken en uitvoeren van de marketingcampagne voor een film ; het schrijven van een artikel voor een reismagazine ; het verzorgen van de public relations en perscontacten van een kunstenaar ; …
• omdat het artistieke karakter niet de primaire overweging is : het geven van lessen, workshops en trainingen ; administratieve, commerciële, communicatieve, juridische, marketing, logistieke of IT ondersteuning; fotograaf voor portretten, evenementen, reclamefolders ; vloggen of bloggen; geboortekaartjes ontwerpen ; tatoeëren ; websites maken ; activiteiten als influencer ; posters of flyers ontwerpen ; …
• omdat de primaire overweging entertainment is : ballonvouwen ; schminken van kinderen ; aanbrengen van glittertatoeages ; …

Dit betekent een de facto uitsluiting van een meerderheid van de auteursrecht genererende beroepen, met uitzondering van de minderheid die onder het toepassingsgebied van de bovengenoemde failsafe vallen, die niet van toepassing zal zijn op diensten aan particulieren of die in een B2B-context plaatsvinden.

Hiertoe dient te worden opgemerkt dan na een politiek discussie hieromtrent is overeengekomen dat er geen restrictieve interpretatie komt van de nieuwe regeling, en dat derhalve geen enkele sector expliciet zal worden uitgesloten. Zoals hierboven uiteengezet, zal het nieuwe toepassingsgebied van het fiscale regime toch een de facto uitsluiting voor een groot aantal personen met zich meebrengen. Voornamelijk door de vaagheid van het politieke compromis zal het helaas aan de fiscale autoriteiten zijn om duidelijkheid te scheppen.

4. Absoluut plafond

Voor de toepassing van het gunstige fiscale regime wordt het absolute plafond van 37.500€ (niet-geïndexeerd) behouden. Het fiscale regime is echter niet langer van toepassing wanneer de gemiddelde jaarlijkse bruto-inkomsten uit auteursrechten die in de vier voorafgaande belastbare tijdperken zijn ontvangen, het absolute plafond van 37.500€ (niet-geïndexeerd) overschrijden.

Voorbeeld :

• Bruto-inkomsten uit auteursrechten: 40.000€ voor het belastbare tijdperk 2023.
• De bruto-inkomsten uit auteursrechten bedragen respectievelijk 100.000€, 70.000€, 50.000€ en 60.000€ voor de belastbare tijdperken 2019 tot en met 2022 ; d.w.z. de gemiddelde bruto-inkomsten voor de vier belastbare tijdperken voorafgaand aan 2023 bedragen 70.000€, wat hoger is dan het absolute plafond van 64.070€ (37.500€ geïndexeerd).
• Het gunstige fiscale regime is niet van toepassing voor het belastbare tijdperk 2023 en de bruto-inkomsten uit auteursrechten van 40.000€ worden belast als beroepsinkomsten (met verrekening van de roerende voorheffing die op dit bedrag werden ingehouden).

5. Relatief plafond

Er wort een nieuw relatief plafond ingevoerd (een codificatie van een bestaande praktijk) waarbij het gunstige fiscale regime niet van toepassing is wanneer de verhouding tussen de vergoeding voor de overdracht van auteursrechten en de totale vergoeding (inclusief de vergoeding voor de geleverde prestaties) hoger is dan 30% (50% voor het aanslagjaar 2024 en 40% voor het aanslagjaar 2025 als overgangsmaatregelen). Met andere woorden, inkomsten uit auteursrechten die deze verhouding overschrijden, worden belast als beroepsinkomsten. Dit percentage is bijzonder streng voor de overige begunstigden onder de nieuwe regeling in vergelijking met de huidige praktijk van de Dienst Voorafgaande beslissingen in fiscale zaken.

Voorbeeld :

• Een kunstenaar draagt zijn auteursrechten over aan een verkrijger die deze rechten exploiteert en hem een vergoeding voor de overdracht van auteursrechten betaalt (45.000€) en een vergoeding de diensten die hij in de vennootschap van de verkrijger verricht als artistiek directeur (30.000€), dus een totaal jaarlijks bedrag van 75.000€.
• Door toepassing van het relatieve plafond wordt het gunstige fiscale regime toegepast op 22.500€ (30% van 75.000€) en wordt de overige 52.500€ belast als beroepsinkomen.
• Indien de totale vergoeding 210.000€ zou bedragen, waarvan 70.000€ als inkomsten uit auteursrechten, dan zou het relatieve platfond van 30% worden gerespecteerd, maar dan zou het absolute platfond van 64.070€ (37.500€ geïndexeerd) worden overschreden en aldus zou het gunstige fiscale regime alleen van toepassing zijn op 64.070€ (gelijk aan het absolute plafond) en zou de resterende 145.930€ belast worden als beroepsinkomsten.

6. Overgangsperiode

Bij wijze van overgangsmaatregel blijft het huidige fiscale regime van toepassing tot eind 2023 (aanslagjaar 2024), onder voorbehoud van een halvering van het absolute plafond en een overeenkomstige verlaging van de drempels voor de aftrekbare forfaitaire kosten.

Stand van zaken van de hervorming op de datum van aanpassing van deze blogpost (03/01/2023): De programmawet is gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad dd. 30 december 2022 en is inmiddels van toepassing.

Alle commentaren en analyses in deze blog post zijn slechts opgesteld met een informatief doel voor ogen en kunnen dus niet worden geïnterpreteerd als enig juridisch advies.

Indien u vragen zou hebben of ons om een andere reden wenst te contacteren, dan kan u ons een email zenden via info@beyond-lawfirm.com. Wij doen ons best om uw bericht zo spoedig mogelijk te beantwoorden.